تاثیر مهاجرین افغانی بر سطح دستمزد و اشتغال در ایران

پناهندگان افغانی که به طور عمده در پاکستان و ایران ماوی گزیده‏اند، حدود دو پنجم از کل پناهندگان جهان را تشکیل می دهند. جنگ طولانی، اقتصاد در هم شکسته و خشکسالی پی در پی افغانستان نه تنها مانعی بر سر راه بازگشت مهاجرین افغانی بوده، بلکه به طور مداوم موج جدیدی از پناهندگان را ایجاد کرده است. از کل مهاجرین افغانی که در ایران پناه گرفته اند ، کمتر از 10 درصد در اردوگاههای ویژه پناهندگان جای گرفته اند و بقیه در شهرها و روستاها و در میان ایرانیان زندگی و از طریق کار خویش امرار معاش می کنند. تقریبا تمامی کارگران افغانی به صورت غیر قانونی مشغول به کار می‏شوند. مهاجرین افغانی عموما کارگران غیر ماهر وارزان قیمتی هستند که هر کاری را که به آنها پیشنهاد شود؛ می پذیرند. این افراد مشاغل سختی را به عهده گرفته اند، که در گذشته مهاجرین روستایی ایران انجام می دادند. پس از پایان جنگ افغانستان در نوامبر سال 2001 بسیاری از پناهندگان افغانی به کشور خود بازگشتند، ولی به سبب خشونتهای قومی و فرقه ای، فقدان فرصتهای شغلی و رکود اقتصادی در اکثر نقاط کشور، به تدریج از شمار داوطلبان به بازگشت کاسته شد و برخی از کسانی که به امید زندگی بهتر به افغانستان بازگشته بودند؛ مجددا به ایران آمدند. در حال حاضر، هیچ چشم انداز روشنی برای بازگشت پناهندگان وجود ندارد. در طول بیش از 2 دهه، کارگران افغانی عرضه نیروی کار ایران را افزایش داده اند به همین جهت، طی این دوره افزایش دستمزد کارگران غیر ماهر، به ویژه در بخش ساختمان، که کارگران افغانی در آن سهم بالایی دارند؛ بسیار کند بوده است. در این پژوهش، برای تخمین تاثیر مهاجرین افغان بر نرخ بیکاری، معادلات رگرسیونی تخمین زده شده است. نتایج این محاسبات نشان می دهد که کارگارن افغانی در استانهای نسبتا پر رونقی چون تهران، اصفهان، خراسان، و ... مشغول کار شده اند که تقاضا برای نیروی کار ساده در آنها بالا بوده است. از آن جا که کارگران ایرانی به سهولت می توانند در کشور جا به جا شوند؛ حضور کاگران افغانی در برخی از استان ها سبب افزایش نرح بیکاری در نقاط شهری و روستایی این استان ها نشده ولی نرخ بیکاری در کل کشور بالا رفته است.